لطفا هوای سینمای کودک را داشته باشید!
بانی فیلم - گروه سینمای ایران- مینا صمدی: سینمای نیمه جان و کم رمق کودک در ایران سال هاست سعی دارد به عنوان عضوی از سینمای ایران به حیات خود ادامه دهد. این ادامه حیات گاه در ساخت فیلم های سرسری و پرشتاب جشنواره ای خلاصه می شود که قبل از جشنواره ساخته می شوند اما طی سال فرصت اکران نمی یابند. چند سال یک بار هم فیلم هایی تولید و بر پرده سینماها دیده می شوند که سیاست همراه کردن مخاطب بزرگسال را همراه دارند. بزرگسالی که با دیدن این فیلم ها به دوران کودکی اش باز می گردد و بستری برای خاطره بازی های او فراهم می شود. رویکرد مسئولان درباره سینمای کودک چه بوده؟ آنچه پرواضح است سال هاست سینمای کودک اولویت مدیران نبوده است. بخش خصوصی ریسک سرمایه گذاری روی فیلم های بزرگسال را با درصد بالای خطر قبول می کند اما در باره سینمای کودک حاضر به خطر کردن نیست تا فیلمی به آثار این سینما اضافه شود. بخش دولتی هم تاکنون حمایتی را که انتظار می رود از این نوع سینمای در حال احتضار صورت نداده است.
«مهمترین مشکلی
که اکنون برای این سینما وجود دارد مساله عدم اکران فیلم های کودک و نوجوان
است. چون فیلم های بسیاری طی این سال ها ساخته شده که متاسفانه به مرحله
اکران نرسیده اند و اساسا سینمایی برای اکران این فیلم ها وجود نداشته است.
بخشی از این فیلم ها در آرشیوها قرار دارند که اکران نشده و دلایل عدم
اکران نیز چندان منطقی نیست. فیلم های رده سنی بزرگسالی داریم که در اکران
چندان موفق نیستند و گیشه را هم تامین نمی کنند و این ریسک برای فیلم های
بزرگسال هم وجود دارد. اما فضایی ایجاد شده که فعالیت در زمینه ساخت و
تولید آثار کودک همراه با ریسک زیادی است و ممکن است به لحاظ اقتصادی شکست
بخورد بنابراین کمتر فیلمسازی به دنبال ساخت فیلم کودک می رود.»
اما شاید اقدام سازمان سینمایی در زمینه پاگرفتن شورایی به نام «شورای
سیاستگذاری و راهبردی سینمای کودک و نوجوان» قابل توجه باشد که با تشکیل
کارگروه هایی ماموریتِ حمایت از تولید، اکران، سیاستگذاری جشنواره ای و
نظارت بر فیلمنامهنویسی سینمای کودک را بر عهده گرفته است. تشکیل چنین
شورایی در شرایط کنونی این ذهنیت را به وجود می آورد که در دولت فعلی
دغدغهای برای ادامه بقای این نوع سینما وجود دارد.
گفته می شود تفاوت این شورا با کارگروههایی که در سالهای گذشته در رابطه
با سینمای کودک تشکیل شده؛ در قدرت اجرایی شورای سیاستگذاری و راهبردی
سینمای کودک و نوجوان است. حضور شخص ایوبی در این جلسات و اینکه این شورا
مورد حمایت شخص رییس سازمان سینمایی قرار دارد این امیدواری را در اعضا به
وجود آورده که تصمیمات و مسائل مطرح شده در جلسات شکل اجرایی به خود
بگیرند.
«شورای راهبردی دلیل وجودیش این است
که مدیریت سینما هم نقصان در این حوزه را دریافته است. به هر حال آنچه مشخص
است از این سینما آن طور که باید و شاید حمایت نشده است. نتیجتا شورایی
تشکیل می شود که از اوایل امسال قرار است به مشکلات فراروی سینمای کودک
بپردازد و سینمایی را که به نوعی به بوته فراموشی سپرده شده را احیا کند.
بخش خصوصی در سینمای کودک حضور فعالی ندارد و بخش دولتی هم رویکرد مناسبی
در قبال این سینما اتخاذ نکرده است. بنابراین این اهتمام لازم است تا از
خاموشی چراغی که به هر حال سوسویی می زند جلوگیری کرد.»
«در زمینه سینمای کودک در وهله اول نیاز به سیاستگذاری اصولی است. در
مرحله بعد اجرایی شدن این مصوبات به صورت مداوم است به گونه ای که با تغییر
مدیریت به صورت سلیقه ای با آن برخورد نشود. آنچه مسلم است مخاطب این نوع
سینما به اندازه گذشته نیست و به قدری کمرنگ شده که نیاز به برنامه ریزی
برای برگرداندن مخاطبان به سینماهای این ژانر احساس می شود مخصوصا در
شرایطی که بخش خصوصی اقدامی نمی کند و فیلم های تولید شده طی سال محدود
هستند.»
تلویزیون به عنوان یک رسانه با همه غفلت هایش در زمینه انتخاب و خرید فیلم
ها و مجموعه های تلویزیونی ویژه کودکان و نوجوانان هنوز هم نقشی پررنگ در
حمایت از آثار کودک دارد. تلویزیونی که نباید برای پر کردن کنداکتورش دست
به عرضه محصولات کارتونی و رایانه ای پُر تنوّع که رنگ و بویی کاملاً تجاری
و غیرهنری دارند بزند و از حمایتِ سینماگرانِ صاحب اندیشه و خلاّق سینمای
کودک، دست بردارد. از سوی دیگر تولید و پخش آثار ایرانی که تنها با نشانه
های قومی و فرهنگی ما تزئین شده اند، در حالی که با هدفِ «سرگرمی» و پُر
کردن اوقات فراغت با کمترین عمقی، ساخته می شوند نیز نمی تواند توجیهی
منطقی داشته باشد.